برآورد مؤلفه های واریانس حساسیت‌ های محیطی خرد صفات تولید شیر و امتیاز سلول‌ های بدنی در گاوهای هلشتاین ایران

تفاوت ژنتیکی در حساسیت های محیطی خرد از طریق ناهمگنی واریانس باقیمانده بین حیوانات قابل بررسی بوده و به نظر می رسد این تفاوت ها قابل توارث باشند. هدف از مطالعه حاضر، برآورد مؤلفه‌های واریانس ژنتیکی و وراثت‌پذیری حساسیت‌های محیطی خرد صفات تولید شیر و امتیاز سلول‌های بدنی (SCS) در دوره اول شیردهی گاوهای هلشتاین ایران بود. داده‌ها شامل 1466498 رکورد روزآزمون تولید شیر و 875416 رکورد روزآزمون امتیاز سلول‌های بدنی بودند که طی سال های 1366 تا 1394 توسط مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی جمع‌آوری شدند. برای تعیین اثرات ثابت برازش یافته در مدل تجزیه و تحلیل، از رویه GLM نرم‌افزار SAS استفاده شد. مؤلفه های واریانس و وراثت‌پذیری حساسیت‌های محیطی خرد با استفاده از روش مدل خطی عمومی سلسله مراتبی مضاعف (DHGLM) و نرم‌افزار ASReml برآورد شدند. وراثت‌پذیری حساسیت محیطی خرد صفت تولید شیر (0.0014±0.00201) و امتیاز سلول‌های بدنی (0.00018±0.00188) نسبت به وراثت پذیری صفت تولید شیر (0.08±0.16) و امتیاز سلول‌های بدنی (0.007±0.034) کمتر بود. در حالی که ضریب تنوع ژنتیکی (GCV) برای واریانس باقیمانده صفات مذکور به ترتیب 0.18 و 0.16 برآورد شد که بیانگر پتانسیل اساسی برای پاسخ به انتخاب در هر دو صفت است. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ناهمگنی واریانس باقیمانده تولید شیر و امتیاز سلول‌های بدنی در گاوهای هشتاین ایران تا حدودی تحت کنترل ژنتیکی است و بنابراین یکنواختی این صفات می تواند از طریق انتخاب برای واریانس باقیمانده بهبود یابد.